Prema jednom istraživanju iz 2012. godine, svako dete do polaska u školu vidi na televiziji, internetu i ostalim medijima u proseku 12.000 ubistava. Od tog istraživanja pa do danas, prošlo je više od 12 godina; imajući u vidu ekspanziju socijalnih mreža, logično je pretpostaviti da se situacija pogoršala i da su danas brojke još gore.
Italija je prva zemlja koja je zvanično zabranila upotrebu aplikacije „ChatGPT“ pokrenute od strane veštačke inteligencije (AI). Ova zemlja ide i korak dalje tako što uvodi predlog zakona koji će sprovoditi kažnjavanje upotrebe stranih reči. Iako se zakon odnosi na sve strane jezike, u centru pažnje su anglicizmi i preterana upotreba engleskih reči – što je naravno povezano sa širenjem socijalnih mreža i sa upotrebom novih tehnologija.
Kakvo je stanje u Srbiji?
U Srbiji je 2019. godine objavljeno istraživanje na temu Korišćenje interneta i digitalne tehnologije kod dece i mladih u Srbiji a u izdanju Instituta za psihologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu. Realizovano je od strane 4 autora (Dobrinka Kuzmanović, Zoran Pavlović, Dragan Popadić i Tijana Milošević) koji su došli do sledećih rezultata:
- skoro svaki treći učenik je tokom poslednjih godinu dana imao neko uznemirujuće iskustvo na internetu
- ako ih nešto uznemiri na internetu, njih 45% razgovara sa prijateljem ili prijateljicom slične starosne dobi. Čak četvrtina njih (25%) ne razgovara ni sa kim! Sa roditeljima razgovara manje od trećine (tek 31%)!!!
- sa slikama krvi i nasilja na kojima se ljudi međusobno povređuju ili povređuju životinje susrelo se čak skoro ¾ devojčica uzrasta 14-17 godina (71%)
- skoro polovina učenika (45%) je na internetu videla poruke mržnje na nacionalnoj, verskoj, seksualnoj osnovi.
O tome šta je agresivno / nasilničko ponašanje i koji su uzroci istog napisano je do danas bezbroj studija. Sem urođenih nagona, veliki broj naučnika naglašava i drugi aspekt agresivnog ponašanja a to je da je isto stečeno (znači naučeno): dete oponaša svoje idole, vršnjake i uzore iz medija u kojima je nasilje opšte prihvaćen model ponašanja (Perišić, 1999.).
Relevantno sa aktivnostima dece na internetu, većina roditelja je u apsolutnom mraku i ne znaju čime se njihovo dete bavi dok provodi vreme na mrežama; neka istraživanja navode da većina dece danas ima duple profile – jedan ‚‚zvaničan‚‚ za roditelje a drugi za prijatelje i vršnjake.
Aplikacije uz pomoć kojih roditelj može pratiti aktivnosti svog deteta na internetu su sledeće:
Best Parental Control and Monitoring Apps of 2023
- Best for Real-Time Monitoring: Qustodio
- Most Customizable: Screen Time
- Best Budget: unGlue
- Best for Location Tracking: Norton Family
- Best for Older Kids: Canopy
- Best for Younger Kids: Net Nanny
- Best for Time Management: Kaspersky Safe Kids
